काठमाडौँ । नेपालमा एचआइभी संक्रमणबारे सार्वजनिक भएको पछिल्लो तथ्याङ्कले उपचार पहुँच अझै सुस्त गतिमा अघि बढेको देखाएको छ। राष्ट्रिय एड्स तथा यौन रोग नियन्त्रण केन्द्रका अनुसार नेपालमा अनुमानित कुल एचआइभी संक्रमितमध्ये ७७ प्रतिशत मात्र एआरभी (एन्टिरेट्रोभाइरल) उपचारमा छन्।
तथ्याङ्कअनुसार हरेक दिन सरदर १.७ जनामा एचआइभी संक्रमण पुष्टि भइरहेको छ। सन् २०२४ को अन्त्यसम्म नेपालमा ३४ हजार ३३७ जना एचआइभी संक्रमित रहेको अनुमान गरिएको छ, जसमा वयस्क जनसङ्ख्यामा संक्रमण दर ०.१३ प्रतिशत छ।
‘एचआइभी फ्याक्ट सिट २०२५’ अनुसार २६ हजार ३७२ संक्रमित एआरभी उपचारमा छन्। सोही वर्ष ६१४ जनामा नयाँ संक्रमण देखिएको र ५६९ जनाको ज्यान एड्सका कारण गएको अनुमान छ। त्यसमध्ये ०–१४ वर्षका ३७ बच्चामा नयाँ संक्रमण भेटिएको छ।
नेपालमा अझै पनि सुईद्वारा लागूपदार्थ सेवन गर्ने, यौनकर्मी, कारागारमा रहेका कैदी, पुरुष समलिङ्गी तथा तेस्रोलिङ्गी समुदाय र विदेश जाने मजदुर वर्ग उच्च जोखिममा रहेको केन्द्रले जनाएको छ।
सन् २०३० भित्र एड्स महामारी अन्त्य गर्ने लक्ष्यअनुसार ९५–९५–९५ लक्ष्य हासिल गर्नुपर्नेछ—
- ९५ % संक्रमितले आफ्नो अवस्थाबारे थाहा पाउनु
- ९५ % ले उपचार पाउनु
- उपचार गराइरहेकाको ९५ % मा भाइरल लोड न्यून हुनु
हाल सरकारले ६४ जिल्लाका ९६ एआरटी केन्द्रबाट निःशुल्क एआरभी उपचार उपलब्ध गराइरहेको छ। सबै जिल्लामा आमाबाट बच्चामा संक्रमण रोकथाम (PMTCT) कार्यक्रम पनि सञ्चालनमा छ, जसअन्तर्गत गर्भवती महिलाले स्वास्थ्य संस्थामा निःशुल्क एचआइभी परीक्षण गराउन सक्छन्।
विश्वस्तरमा हेर्दा सन् २०२४ को अन्त्यसम्म ४ करोड ८ लाख मानिस एचआइभीसँगै बाँचिरहेको अनुमान छ। विश्वमा हरेक दिन ३६०० जना नयाँ संक्रमित थपिइरहेका छन्।
यस वर्ष ‘अवरोध पार गरौँ, एड्स प्रतिकार्य रूपान्तरण गरौँ’ भन्ने नारासहित ३८औँ विश्व एड्स दिवस मनाइँदैछ।
-1764323961.jpg)
1699677933.jpg)
