विश्व एड्स दिवस २०२५ : ‘अवरोधहरू पार गरौं, एड्स प्रतिकार्य रूपान्तरण गरौं’
विश्वभर प्रत्येक वर्ष डिसेम्बर १ मा मनाइने ‘विश्व एड्स दिवस’ यस वर्ष ‘अवरोधहरू पार गरौं, एड्स प्रतिकार्य रूपान्तरण गरौं’ भन्ने नाराका साथ मनाइँदैछ। एचआईभी–एड्सबारे जनचेतना फैलाउने, संक्रमितहरूप्रति सम्मान प्रकट गर्ने र जीवनरक्षात्मक उपचारप्रति ध्यानाकर्षण गराउने उद्देश्यले यो दिवस मनाइने गरिएको हो।
विश्वमा एचआईभीको वर्तमान अवस्था
विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO) का अनुसार अझै लाखौँ मानिस एचआईभीसँगै बाँचिरहेका छन्। उपचार प्रविधि, एआरटी सेवा विस्तार र सुरक्षित व्यवहारबारे जनचेतनासँगै संक्रमणदर घट्न थालेको भए पनि चुनौती भने यथावत् छ — विशेषगरी उच्च जोखिम समूह, किशोर–युवा वर्ग, लैङ्गिक तथा सामाजिक रूपमा उपेक्षित समुदायमा।
नेपालको सन्दर्भ : प्रगति र चुनौती
नेपालले पछिल्ला वर्षहरूमा एचआईभी परीक्षण, परामर्श, एआरटी सेवा र गर्भवती महिलाका लागि पीएमटिसिटी कार्यक्रमलाई सुदृढ बनाएको छ। तर जोखिम उच्च समुदाय — सूईद्वारा लागूपदार्थ सेवन गर्ने व्यक्ति, यौनकर्मी, तेस्रोलिंगी समुदाय, कैदीबन्दी, र वैदेशिक श्रमिकहरू — अझै सुरक्षित सेवासम्म पहुँच अभाव र कलंक–भेदभावका कारण जोखिममै छन्।
पछिल्लो वर्ष धेरै जिल्लामा आयोजित अभियानले परीक्षण दर बढाएको छ भने समयमै उपचार सुरु गर्ने प्रवृत्ति पनि सकारात्मक छ। यद्यपि सामाजिक कलंक, आर्थिक असुरक्षा, उपचारमा अनियमितता, ग्रामीण क्षेत्रमा सेवा अभाव, र जनचेतना कमी जस्ता समस्याले संक्रमण नियन्त्रण कठिन बनाइरहेको छ।
यस वर्षको नारा : किन महत्वपूर्ण?
‘अवरोधहरू पार गरौं, एड्स प्रतिकार्य रूपान्तरण गरौं’ भन्ने नाराले तीन प्रमुख सन्देश दिन्छ—
-
कलंक र भेदभाव अन्त्य
संक्रमित व्यक्ति लुकाएर बस्नुपर्ने अवस्था हटाउन समाजले स्वीकार्य वातावरण दिनुपर्छ।
-
सबैका लागि गुणस्तरीय सेवा
उपचार, परीक्षण, परामर्श— जसले चाहे पनि सहज रूपमा पाउन सक्ने व्यवस्था।
-
सहकार्य र समन्वय
संघ, प्रदेश, स्थानीय तह, स्वास्थ्य संस्था, समुदाय र नागरिक समाजको सामूहिक प्रयासविना लक्ष्य पूरा हुन्न।
समाधानका प्रमुख उपायहरू
-
समयमै परीक्षण — लक्षण देखिए–नदेखिए पनि जोखिम समूहले नियमित परीक्षण गर्नुपर्ने।
-
एआरटी नियमित सेवन — उपचार निरन्तर लिँदा भाइरल लोड कम भएर संक्रमण जोखिम लगभग शून्य हुन्छ।
-
सुरक्षित व्यवहार — सुरक्षित यौनसम्पर्क, बाँडिएको सुई–सिरिञ्चो नप्रयोग, सुरक्षित मातृ–शिशु सेवा।
-
समुदायको सहकार्य — बढी जोखिममा रहेका व्यक्तिलाई स्वास्थ्य सेवासम्म पुर्याउने सामुदायिक अभियान प्रभावकारी हुन्छ।
-
सरकारको जिम्मेवारी — दिगो बजेट, सेवा विस्तार, जनचेतना र प्रभावकारी अनुगमन अनिवार्य।
एड्सविरुद्ध संघर्ष : सबैको साझा जिम्मेवारी
विश्व एड्स दिवस २०२५ ले याद दिलाउँछ— एचआईभी–एड्स स्वास्थ्य समस्या मात्र होइन, सामाजिक र मानवीय जिम्मेवारी पनि हो। संक्रमितप्रति सम्मान, उपचारमा पहुँच, कलंकमुक्त समाज निर्माण, र सुरक्षित स्वास्थ्य व्यवहार अपनाउन सके आजका चुनौतीहरू पार गर्दै संक्रमणदर अझै घटाउन सकिन्छ।
एड्सविरुद्धको लडाइँमा प्रत्येक व्यक्तिको सानो प्रयासले ठूलो परिवर्तन ल्याउन सक्छ — परीक्षण गरौँ, सुरक्षित बनौँ, भेदभाव हटाऔँ।
1699677933.jpg)
